برجستهترین مشخصه مک بوک پرو جدید اپل ممکن است تراشه M5 به نظر برسد، اما کالبدشکافی دقیق نشان میدهد که بهبودهای این محصول بسیار عمیقتر از آن است که در ظاهر دیده میشود؛ از دسترسی سادهتر به باتری گرفته تا طراحی منظمتر کابلهای داخلی.
در روز جمعه، وبسایت iFixit نگاهی دقیق به مدل 14 اینچی مکبوک پرو مجهز به تراشه M5 انداخت. طراحی ظاهری تقریباً همان نسخه سال 2024 است، اما بازکردن قاب دستگاه، تغییرات مهندسی دقیقی را آشکار میکند که به دقت درون دستگاه پیادهسازی شدهاند.
در داخل دستگاه، تمرکز اپل بیشتر بر روی بهبودهای جزئی و ظریف بوده تا بازطراحی کامل و انقلابی. تراشه M5 عملکردی اندکی بهتر از نسل قبل ارائه میدهد و ظرفیت حافظه ذخیرهسازی را به 4TB افزایش داده، اما جذابیت اصلی در نحوه مونتاژ سختافزاری دستگاه نهفته است.
آغاز کالبدشکافی: تغییراتی کوچک اما معنادار
فرآیند کالبدشکافی مک بوک پرو M5 با باز کردن پیچهای P5 و جداکردن قاب زیرین آغاز میشود. چیدمان داخلی شباهت زیادی به نسل M4 دارد، اما بهبودهای ظریفی در آن دیده میشود که نشاندهنده تغییر نگرش اپل به تعمیرپذیری آسانتر است.
یکی از شگفتیهای جالب این نسل، ارائه راهنمای رسمی تعمیرات اپل همزمان با عرضه محصول است. در دفترچه راهنمای مکبوک پرو M5، اولین مرحله به عنوان یک نکته ایمنی حیاتی ذکر شده است: قطع کابل سیستم مدیریت باتری (Battery Management System) پیش از هرگونه تعمیر. این اقدام از بروز اتصال کوتاه ناگهانی جلوگیری میکند.
به گفته iFixit، این نخستینبار است که اپل چنین دستورالعملی را بهصورت رسمی در راهنمای خود میگنجاند. این تغییر نشان میدهد که شرکت در حال پذیرش واقعیتی است که کاربران و تکنسینهای بیشتری به تعمیر دستگاههای خود تمایل پیدا کردهاند.
مهندسی دقیق، اما همچنان فشرده
پس از بازکردن قاب، همان دقت همیشگی اپل در چیدمان قطعات دیده میشود. پیچها، محافظها و کابلهای منعطف با نظم خاصی چیده شدهاند؛ با این حال، طراحی هنوز اولویت را به فشردگی میدهد نه سهولت تعمیر.
ساختار داخلی آشناست، اما iFixit چند تغییر کوچک یافت که فرایند نگهداری را اندکی سادهتر میکند.
بهبود دسترسی به باتری
باتری شش سلولی با ظرفیت 72.6 واتساعت (Wh) تقریباً با نسل قبل برابر بوده، اما اپل قاب داخلی را کمی تغییر داده است. اکنون برای دسترسی به نوارهای چسبنده زیر سلولهای مرکزی، نیازی به بازکردن ترکپد نیست.
این نوارها اجازه میدهند باتری بدون استفاده از ابزارهای تیز یا مواد حلال جدا شود. هرچند هنوز کمی حساس هستند، اما اکنون دسترسی به آنها راحتتر شده است. این تغییر کوچک، یکی از مراحل پرریسک تعمیرات نسلهای قبلی را سادهتر میکند. با این حال، ساختار کلی باتری همچنان با قاب بالایی یکپارچه است.
تصاویر iFixit نشان میدهند که هر شش سلول باتری بهصورت متقارن در نیمه پایینی شاسی قرار گرفتهاند و با چسبهای کششی مخصوص (stretch-release) ثابت شدهاند.
پورتها و فنها: ماژولار اما دور از دسترس
در مراحل عمیقتر کالبدشکافی مک بوک پرو M5، مشخص شد که بیشتر پورتها و فن خنککننده ساختاری ماژولار دارند؛ یعنی در صورت خرابی، میتوان آنها را بهصورت مستقل تعویض کرد. در تئوری این ویژگی مثبت است، اما در عمل بیشتر این قطعات زیر برد اصلی (Logic Board) قرار گرفتهاند، بنابراین برای دسترسی به آنها باید تقریباً کل دستگاه باز شود.
تیم iFixit این فرایند را به یک «ماراتن بازکردن پیچها» تشبیه کرد که شامل جداکردن کابلها، براکتها و محافظهای حرارتی است.
برای مثال، فن خنککننده که ممکن است نیاز به تمیزکاری یا تعویض داشته باشد، تا زمانی که برد اصلی جدا نشود، قابل دسترسی نیست. در حالی که اپل میتوانست با جابهجایی پایههای فن به بالای برد، تعمیر آن را آسانتر کند، چنین تغییری اعمال نشده است.
برد اصلی همچنان نماد فشردگی و یکپارچگی طراحی تراشههای اپل است. پردازنده M5 در مرکز آن قرار گرفته و توسط ماژولهای حافظه یکپارچه و اجزای مدیریت توان احاطه شده است.
اسکن سهبعدی انجامشده توسط سیستم Lumafield Neptune 3D نمایی دقیق از ساختار چندلایه این برد ارائه میدهد.
تعویض نمایشگر؛ نیازمند دقت و حوصله
جایگزینی نمایشگر مکبوک پرو M5 هنوز فرایندی دقیق و زمانبر است. در گام نخست باید براکت آنتن که در امتداد لولای دستگاه قرار دارد، باز شود. این بخش با چند پیچ ریز Pentalobe P2 ثابت شده که بهراحتی گم میشوند.
پس از بازکردن آن، میتوان به پیچهای لولا دسترسی پیدا کرده و نمایشگر را از بدنه جدا کرد. پس از جداشدن نمایشگر، حسگر Touch ID باید بهطور جداگانه بیرون آورده شود. خارجکردن آن ساده بوده، اما نصب مجددش نیازمند کالیبراسیون نرمافزاری از طریق ابزار Repair Assistant اپل است.
این نرمافزار مراحل کالیبراسیون را تقریباً بهصورت خودکار انجام میدهد، اما آزمایشها نشان دادند که ماژول Touch ID همیشه بهدرستی با سیستم هماهنگ نمیشود. در مقابل، قطعاتی مانند نور پسزمینه کیبورد و ترکپد بدون هیچ مشکلی تنظیم مجدد شدند.
اصلاحات ساختاری و طراحی
iFixit تغییرات کوچکی را در چیدمان کابلها و براکتها نسبت به مدل M4 مشاهده کرد. محفظه بلندگوها همچنان با چسب ثابت شدهاند، اما با استفاده از الکل ایزوپروپیل بهراحتی جدا میشوند. ترکپد همان پایههای اتصال قبلی را حفظ کرده است و در حین مونتاژ مجدد باید فاصلهدهندههای کوچک آن حفظ شوند.
در کالبدشکافی مک بوک پرو M5 مشخص شد که محافظهای داخلی و آرایش کابلها سادهتر شدهاند، موضوعی که نشان میدهد اپل روی بهینهسازی فرآیند تولید تمرکز کرده است.
مکانیسم لولا اکنون تلورانسهای دقیقتر و هماهنگی یکنواختتری دارد که احتمالاً دوام آن را در طول زمان افزایش میدهد. این تغییرات هرچند کوچک، گامی رو به جلو در طراحی و عملکرد هستند.
بسیاری از این بهبودها برای کاربر عادی محسوس نیستند، اما نشان میدهند که اپل بهصورت مستمر در حال بهینهسازی فرآیند طراحی مکبوکها است؛ به گونهای که هر نسل تغییراتی کوچک اما تأثیرگذار را در تولید و تعمیرپذیری آینده رقم میزند.
پیشرفت تدریجی، نه انقلاب
در پایان کالبدشکافی، iFixit به مک بوک پرو M5 امتیاز 4 از 10 را در شاخص تعمیرپذیری اختصاص داد. این امتیاز نشاندهنده تعادلی میان دقت فوقالعاده اپل در مهندسی و دشواری دسترسی به قطعات اصلی است.
هرچند دسترسی به باتری و مستندات رسمی بهبود یافتهاند، اجزای حیاتی مانند پورتها، فن و برد اصلی هنوز نیازمند بازکردن کامل دستگاه هستند.
کالبدشکافی مک بوک پرو M5 نشان میدهد که مهندسان اپل به موضوع تعمیر فکر کردهاند، حتی اگر هدف اصلی آن نباشد. اصلاحات طراحی حاکی از حرکتی آهسته به سمت ماژولارشدن است، اما رسیدن به تعمیرپذیری واقعی هنوز فاصله زیادی دارد.
در نهایت، نتیجه کار لپتاپی است که در ظاهر تقریباً بدون تغییر مانده، اما در درون خود تکاملی معنادار و حسابشده را پنهان کرده است.
توسط 
دیدگاهتان را بنویسید