بررسی کولر مستر Cooler Master MasterLiquid PL360 Flux

شرکت کولر مستر در طی 30 سال فعالیت مستمر و موفق در عرصه تولید لوازم جانبی کامپیوتر، به لطف حضور مهندسین خبره و طراحان برجسته، همواره توان رقابتی خود در هر نسل از محصولات خود حفظ کرده است. نوآوری در محصولات کولر مستر صرفا یک شعار تبلیغاتی نیست، بلکه در عمل می‌توان آن را تجربه کرد. کارایی بالا و دیزاین منحصر به فرد، از خصوصیات برجسته خنک کننده‌های آبی کولر مستر است که امروز در لابراتوار مجله سخت افزار، یکی از جدید ترین مدلهای آن را بررسی می‌کنیم. خوشبختانه بررسی واتر کولر MASTERLIQUID PL360 FLUX کولر مستر همزمان شد با بررسی نسل 12 اینتل در لابراتوار سخت افزار و بدین ترتیب توانستیم این واتر کولر قدرتمند را با پردازنده وحشی Intel Core i9 12900K تست و بررسی کنیم.

خنک کننده‌های آبی کولر مستر تحت زیر برند مستر لیکوئید در 4 کلاس، طبقه بندی و عرضه می‌شوند. دسته اول MasterLiquid Maker است که راهکارهای Extreme مانند واترکولر‌های Sub-Zero در آن عرضه می‌شود. این کلاس از خنک کننده‌ها منحصرا مخصوص اورکلاکرها است.

در دسته دوم، محصولات High End کولر مستر تحت خانواده MasterLiquid Pro عرضه می‌شوند. در این گروه، واترکولر‌های پر قدرت و با حداکثر کارایی قرار دارند. کاربران حرفه ای، پاور یوزر‌ها، و کاربرانی که سیستم‌های قدرتمند High End دارند می‌توانند از راهکارهای این گروه از واترکولرها استفاده کنند.

در دسته سوم، خنک کننده‌های میان رده کولر مستر تحت خانواده MasterLiquid عرضه می‌شوند که از بالانس خوبی بین قیمت و کارایی برخوردارند. این خانواده زیباترین و شلوغترین دسته از محصولات “مستر لیکوئید” کولر مستر است. همچنین پر طرفدارترین و پر فروش ترین خنک کننده‌های آبی کولر مستر نیز، در این خانواده از محصولات قرار دارند.

در دسته چهارم، خنک کننده‌های آبی اقتصادی کولر مستر تحت خانواده MasterLiquid Lite عرضه می‌شوند. از جمله مهمترین خصوصیت این خانواده، قیمت رقابتی و ظاهر جذاب است. کاربرانی که سیستم‌های اقتصادی Entry Level دارند می‌توانند از میان محصولات این گروه، راهکار مناسب خود را انتخاب کنند.

خنک کننده آبی فلاکس MASTERLIQUID PL360 FLUX کولر مستر جزو دسته دوم، خانواده MasterLiquid PRO رده بندی می‌شود، بنابراین در کلاس High End سبد محصولات کولر مستر قرار دارد. این واتر کولر به عنوان یکی از راهکارهای اصلی این شرکت برای خنک سازی پردازنده‌های پر مصرفی مانند 12900K به شمار می‌رود.

معرفی محصول و مشخصات فنی:

تقریبا چند سالی بود که کولر مستر محصول جدیدی به خانواده فقید MasterLiquid Pro اضافه نکرده بود. حال پس گذشت مدت طولانی، با ورود این محصول جدید در رده از خنک کننده‌های آبی High End مواجه هستیم.

خنک کننده آبی فلاکس در 2 مدل مجهز به رادیاتور 24 سانتیمتری و 36 سانتیمتری عرضه می‌شود. مدل مورد بررسی ما رادایتور 36 سانتیمتری دارد و پارت نامبر آن MLY-D36M-A23PZ-R1 است. حدود شش ماه پیش ما واترکولر ML360 Illusion کولر مستر را بررسی کردیم که فوق العاده بود. بسیاری از دوستانی که پردازنده‌های 12700k دارند از همان واترکولر بر روی سیستم‌های خود استفاده می‌کنند و از توانمندی خنک کنندگی آن بسیار راضی هستند.

بنابراین با توجه به اینکه واتر کولر MASTERLIQUID PL360 FLUX کولر مستر در کلاسی بالاتر از illusion قرار دارد، ما انتظار توانایی بیشتری از آن داریم.

کولر مستر در واتر کولر Flux از فنهای قدرتمندتری بهره گرفته است. از لحاظ ظاهری نیز اگرچه فنهای مورد استفاده در Flux از پروانه‌های شیری رنگ مجهز به نورپردازی ARGB بهره می‌برند، اما نسبت به فنهای Halo، بسیار ساده‌ترند و خبری از حلقه‌های نورانی دور آنها نیست. در عوض سرعت و قدرت فشار باد بیشتری دارند.

کولر مستر در مدل Flux از واتر پمپ قدرتمندتر با سرعت بالاتری بهره گرفته است. همچنین کف بلاک آن به طور ویژه ای مکعب مستطیل است تا هماهنگی بیشتری با پردازنده‌های رده بالای آلدرلیک داشته باشد.

شرکت کولر مستر همراه این محصول یک درایور نسل دومی ‌‌ARGB را نیز عرضه می‌کند که به لطف آن می‌توان، حتی در سیستم‌های فاقد خروجی نورپردازی ARGB، از کنترل نرم افزاری نورپردازی اختصاصی کولر مستر استفاده کرد. این کنترلر ARGB قابلیت گسترش و افزایش دارد و می‌توان دیگر دستگاه‌های سازگار با ARGB را به آن متصل کرد.

اقلام همراه:

جهبه واتر کولر MASTERLIQUID PL360 FLUX کولر مستر تم مشکی و بنفش کولر مستری دارد، و تصویر رنگی از واتر کولر بر روی جعبه آن نمایان است. در پشت و کنار جعبه، اطلاعات کاملتر فنی شامل ابعاد رادایاتور و سوکت‌های مورد پشتیبانی ذکر شده است. خوشبختانه تمام کولر‌های Flux به صورت پیش فرض براکت مخصوص نصب سوکت LGA1700 را دارا هستند.

قطعات همراه شامل: تجهیزات و پیچ و مهره‌های مربوط به مکانیزم نصب، براکت پشت مادربرد، دستگاه درایور ARGB نسل دومی‌کولر مستر و چهار عدد کابل می‌شود.

از تجهیزات جالب توجهی که همراه این واترکولر عرضه شده است، روکش نو ظهور محافظ اتصال A-RGB است. به شخصه من خودم از چند کابل RGB و A-RGB در سیستم استفاده می‌کنم و همیشه وحشت از این موضوع دارم که به دلیل سبکی و سادگی جدا شدن این کابل‌ها، ممکن است به راحتی پس از مدتی از هم جدا شوند. جدا شدن این کابل‌ها ممکن است باعث وقوع اتصالی در سیستم شود. شرکت کولر مستر برای جلوگیری از جدا شدن این کابل‌ها، تعداد 4 روکش محافظ همراه این محصول عرضه می‌کند تا با خیال راحت، بدون دل نگرانی از جدا شدن احتمالی کابل‌های نور پردازی، آنها را در جایگاه اتصال خود محکم کنید.

تعداد 4 کابل هم مطابق تصویر به همراه واترکولر عرضه می‌شود. خوشبختانه رنگ تمام کابل‌ها مشکی است، و کابل توسعه نورپردازی A-RGB نیز از نوع یک به پنج است تا ضمن اتصال 3 فن و یک پمپ، یک خروجی اضافی دیگر برای اتصال پنجم نورپردازی به کاربر بدهد.

درایور مخصوص نسل دومی ‌A-RGB کولر مستر نیز، همراه این محصول عرضه می‌شود. در یک سمت دستگاه، محل اتصال کابل برق و همچنین درگاه کابل USB برای اتصال به مادربرد قرار دارد. در سمت دیگر تعداد 3 عدد خروجی A-RGB قرار دارد. طبق اطلاعات موجود، می‌توان به هر خروجی مجموع 5 فن ARGB را متصل کرد. با توجه به اینکه خود دستگاه واتر کولر یک شاخه را به خودش اختصاص می‌دهد، شما می‌توانید تا 2 کابل دیگر و مجموع 10 فن دیگر را برای نورپردازی ARGB به این درایور متصل کنید.

واتر کولر MASTERLIQUID PL360 FLUX کولر مستر دارای بدنه ای تمام مشکی، لوله‌های اسلیو شده و مجهز به بلاکی است که در پشت آن یک درپوش آلومینیومی‌ صیقلی قرار دارد.

این درپوش فلزی دایره ای شکل فوق العاده زیبا، به سان آیینه نور را منعکس می‌کند و در وسط آن آرم شش ضلعی کولر مستر قرار دارد. حاشیه دایره‌ای و آرم شش ضلعی کولر مستر مجهز به نورپردازی A-RGB است.

موقع تمییز کردن این درپوش، باید فوق العاده مراقب باشید چراکه مستعد خط و خش است. حتما با دستمال بسیار نرم و مرطوب آن را پاک کنید.

رادیاتور 36 سانتیمتری PL360 Flux ابعاد استانداردی دارد، اما کولر مستر با باریکتر ساختن قاب این رادیاتور، توانسته است حجم Fin‌ها (شبکه آلومینیومی‌داخلی رادیاتور) را گسترده تر کند تا قدرت خنک کنندگی دستگاه را بیش از پیش افزایش دهد.

در حاشیه رادیاتور، جمله Designed By Cooler Master نقش بسته است.

کف بلاک کولر، تمام مسی و برس خورده است. روی بلاک استوانه ای شکل است اما زیر آن، به شکل مکعب مستطیل است. ساخت و پرداخت این بخش بسیار عالی و حرفه ای انجام گرفته است. واتر پمپ به کار رفته در این بلاک، نسبت به بقیه محصولات کولر مستر، تعداد دور بالاتری حدود 9000RPM دارد، و از این جهت یکی از پر سرعت ترین واتر پمپ‌های به کار رفته در خنک کننده‌های آبی کولر مستر به شمار می‌رود. بنابر ادعای کولر مستر، پروانه‌های داخلی این واتر پمپ از جنس سرامیک است و این موضوع در کنار مهندسی فوق العاده پیش رفته در آن، طول عمر بالای 210 هزار ساعت را برای آن رقم زده است.

فن‌های واتر کولر MASTERLIQUID PL360 FLUX کولر مستر از نوع جدید است. این فنها در کنار داشتن ساختاری محکم از سرعت 2300RPM برخوردارند. پروانه شیری آنها مجهز به نورپردازی A-RGB است.

این فنها بسیار بی سرو صدا هستند. در این فنها کولر مستر از یک حلقه برای دور پروانه استفاده کرده است تا شدت جریان باد را به شکل متمرکز تر بالا ببرد. در حاشیه دو طرف این فنها از لاستیک‌های ضد لرزش برای خفه کردن هر گونه سرو صدا و نویز استفاده شده است. همچنین این پروانه‌ها به فن آوری ضد خرابی پیشگیرانه مجهز هستند بدین صورت که اگر مانعی فیزیکی جلوی گردش فن را بگیرد، آن فن اتوماتیک خاموش می‌شود تا از رسیدن آسیب به موتور آن جلوگیری شود.

هر کدام از این فنها 2 کابل خروجی دارند، یکی سه پین برای ARGB و دیگری 4 پین برای PWM اتصال به هدر فن مادربرد. پارت نامبر فنها FA12025L12LPT است و مجهز به بولبرینگ‌های نوع Loop Dynamic Bearing و طول عمر آنها 160 هزار ساعت است.

آشنایی با نورپردازی نسل دوم ARGB:

همانطور که مطلع هستید، نور پردازی قابل آدرس دهی آر جی بی، یا به اصطلاح Addressable RGB، دو تفاوت اساسی با RGB دارد. یکی این است که صرفا از ولتاژ 5 ولت بهره می‌گیرد، و دیگری برای اتصال فقط سه پین دارد. یک پین برای اتصال زمین یا Ground، یک پین برای ولتاژ، و یک پین هم برای ارسال سیگنال. بر خلاف رشته‌های RGB که به صورت سری روی یک نوار به هم بسته می‌شدند، رشته‌های ARGB در کنار LED یک کنترلر مستقل بر روی نوار دارند که برای فعال سازی هر کنترلر سیگنال مجزا و برای فعال سازی هر رنگ در هر کنترلر سیگنال مستقلی لازم است. وظیفه سیگنال دهی برای روشنایی، درجه روشنایی، رنگ مورد نظر، همه توسط یک کنترلر مادر یا درایور LED دیجیتالی داده می‌شود.

در نسل دوم ARGB، ضمن حفظ خصوصیات نسل اول، عملکرد چند لایه ای به آن اضافه شده است. بدین مفهوم که حالا قابلیت تشخیص دستگاه واحد در طول یک رشته برای درایور وجود دارد. اگرچه پیش از این برای هر LED قابلیت برنامه ریزی وجود داشت، اما، امکان دسته بندی آن تحت عنوان عضوی از یک گروه از LED‌های مختص یک دستگاه وجود نداشت. در نسل دوم ARGB این امکان وجود دارد و به لطف آن می‌توان، به یک گروه مشخص از LED‌ها که عضوی از یک دستگاه هستند (فرض کنید LED‌های منحصرا نصب شده بر روی یک فن)  الگوی خاصی از رقص نور را بر روی آن اعمال کرد. بدین ترتیب، شما می‌توانید، فرض کنید در دستگاهی که 3 فن ARGB نسل دومی ‌دارد، به هر فن به صورت مستقل یک الگوی رقص نور منحصر به فرد بدهید تا هر کدام از فنها، اگرچه با هم به یک سیم واحد وصل هستند، اما به شکل مستقل از هم دارای الگوی رقص نور متفاوتی باشند.

این امکان صرفا در نسل دوم ARGB میسر است و خوشبختانه کولر مستر با تولید درایور مخصوص نسل دومی ‌ARGB این امکان را برای کاربران بودجود آورده است. برای استفاده از فن آوری نسل دوم ARGB، باید هم درایور یا مادربرد شما مجهز به این نوع نورپردازی باشد و هم دستگاه شما قابلیت ARGB نسل دوم را داشته باشد. در صورتی یکی از دستگاه‌ها (مادربرد یا فنها) از نوع نسل دوم نباشند، نورپردازی ARGB به شکل نسل اول اجرا خواهد شد.

نرم افزار MasterPlus+:

کولر مستر برای کنترل نورپردازی، مدیریت و شخصی سازی آن، از نرم افزار Cooler Master MasterPlus+ بهره گرفته است. این نرم افزار را می‌توان از وبسایت کولرمستر دانلود و نصب کرد.

نرم افزار MasterPlus+ کولر مستر دارای بخش‌های متنوعی است که از مهمترین آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مدیریت درایور نورپردازی ARGB
• نمایش دمای قطعات مهم سخت افزاری مانند پردازنده، گرافیک و …
• شخصی سازی نورپردازی هر قطعه از گروهی از قطعات متصل به یک رشته از ARGB
• مدیریت نورپردازی کلیه قطعات سیستم که از اکو سیستم نورپردازی کولر مستر پشتیبانی می‌کنند
• شخصی سازی نورپردازی هر قطعه و امکان ذخیره سازی آن تحت عنوان پروفایل‌های مختلف

شرکت کولر مستر امکان به روز رسانی فیرمور درایور نورپردازی را نیز توسط این نرم افزار فراهم کرده است:

همان ابتدا که نرم افزار را نصب می‌کنید، فیرمور اگر نیاز به بروز رسانی داشته باشد، اخطار به روز رسانی می‌دهد و شما می‌توانید نسبت به آپدیت کلی دستگاه خود اقدام کنید.

سیستم تست:

بررسی:

برای بهره گیری از سیستم نورپردازی این دستگاه، به دو شیوه می‌توانید عمل کنید.

شیوه اول اتصال کابل نورپردازی ARGB به خروجی ARGB مادربرد است که نحوه آن را در تصویر فوق مشاهده می‌کنید. در این حالت، نورپردازی واترکولر فلاکس بر اساس اکو سیستم و نرم افزار نورپردازی مادربرد شما مدیریت می‌شود. اگر مادربرد شما از نسل دوم نورپردازی ARGB پشتیبانی کند، شما می‌توانید از این امکان با واتر کولر کولر مستر بهره بگیرید.

در شیوه دوم، برای استفاده از سیستم نورپردازی، می‌توان کابل ARGB را به کنترلر همراه واتر کولر وصل کرد و برای این کار می‌بایستی کنترلر را به پاور و سیم USB آن را به هدر USB 2.0 اینترنال مادربرد متصل کنید. در این حالت برای مدیریت نرم افزاری نورپردازی نیازمند نصب نرم افزار مخصوص کولر مستر MasterPlus هستید تا بتوانید الگوهای نورپردازی را بر روی دستگاه اعمال کنید.

برای تست عملکرد خنک کنندگی این واتر کولر، از سه پردازنده 12900K، 9900K و 8700K استفاده کردیم. ناگفته نماند دمای لابراتوار هنگام ثبت نتایج 26.5 الی 27 درجه سانتیگراد بود.

نتایج تست اگر نگوییم فوق العاده، اما بسیار رضایت بخش است. پردازنده بخاری برقی 12900K به لطف توانایی این واترکولر، تحت شدید ترین فشار، نهایت دمای 88 درجه را برای داغترین هسته ثبت کرد. نتایج برای پردازنده 8700K سیستم تست سخت افزار و همچنین 9900K سیستم شخصی نیز بسیار عالی بود. ما به راحتی تمام هسته‌های 9900K را بر روی فرکانس 5.1 گیگاهرتز اورکلاک کردیم.

از نظر صدا، نویز فنها در حداکثر دور زیاد بود اما با صدای وحشتناکی که از فنهای 2300RPM انتظار داریم فاصله زیادی داشت. صدا در حداکثر دور شنیده می‌شود اما این صدا نویز فن نیست، بلکه صدای شدت گردش هوا است. در مورد نویز پمپ، اوضاع از چیزی که تصور می‌کردم خیلی بهتر بود. وقتی سرعت بالای واتر پمپ را در مشخصات خوانده بودم ترس از این موضوع که ممکن است از پمپ صدای نویز شنیده شود، کمی‌ فکرم را مشغول کرد. اما به هنگام تست، از دیوار صدا بلند می‌شد، اما از پمپ واتر کولر MASTERLIQUID PL360 FLUX کولر مستر خیر. عملکرد این پمپ در حداکثر دور، کاملا بی صدا و نرم بود.

نتیجه گیری:

خنک کننده آبی MASTERLIQUID PL360 FLUX یک محصول پرچمدار جدید از برند خوش نام Cooler Master است که با عملکرد مثال زدنی و خنک کنندگی بالا، می‌تواند پردازنده‌های قدرتمندی مانند 12900K را به شکل مطلوبی خنک کند. هرچند برای اورکلاک 12900K نیاز به خنک کننده‌ای مانند مدل Sub-Zero کولر مستر داریم، اما برای استفاده پیش فرض از 12900K، واتر کولر PL360 FLUX یک راهکار فوق العاده است.

بحث فقط سر 12900K نیست، این خنک کننده به خوبی از پس خنک کنندگی پردازنده‌های پرچمدار نسل‌های پیشین هم بر می‌آید. در مورد پردازنده‌های AMD، اگرچه موردی برای تست نداشتیم، اما با توجه به اینکه پردازنده‌های رایزن عملکردی بسیار خنک تر از پردازنده‌های اینتل دارند، می‌توان چشم بسته کولر PL360 FLUX را نیز برای آنها توصیه کرد.

پمپ قدرتمند سرامیکی PL360 FLUX، هیچ نویزی در دور‌های بالا از خود تولید نکرد. از بابت فنها نیز در دورهای زیر 1200RPM، کوچکترین صدایی از آنها شنیده نشد. فنهای جدیدی که کولر مستر به همراه این واتر کولر عرضه کرده است، حتی در حداکثر دور 2300RPM، نویز عجیب و غریبی نداشتند و بیشتر صدای گردش هوا شنیده میشد تا نویز.

از بابت نورپردازی نیز، هرچند فنهای به کار رفته در مدل FLUX به زیبایی فنهای HALO نیستند، اما قدرت بیشتری دارند و قدرت بیشتر برای کاربران حرفه ای که به دنبال کارایی بالا هستند تا زیبایی، در اولویت است. اما وقتی صحبت از زیبایی می‌شود، نمی‌توان طراحی شیک بلاک کولر را نادیده گرفت.

تلالو و انعکاس نور پلیت فلزی صیقلی پشت بلاک واتر کولر MASTERLIQUID PL360 FLUX کولر مستر می‌تواند زیبا ترین بخش از کامپیوتر شما باشد. آینه نیست که تصویر را منعکس کند، اما به شکلی برس خورده که مانند دایره‌های تو در تو، نور را منعکس کند.

هیچ انتقادی از بابت عملکرد کولر نیست، اما از بابت بحث نرم افزاری، انتقادی که قبلا داشتیم هنوز پابرجاست. بحث معطلی برای آپدیت فیرمور و توسعه بیشتر امکانات نرم افزار MasterPlus از جمله مواردی است که امیدواریم در آینده کولر مستر بتواند آن را بهبود بخشد.

یک نکته ای که دوست دارم در بخش نتیجه گیری به آن بهش اشاره کنم، بحث خمیر سیلیکن است. کولر مستر همراه این واتر کولر، به مانند دیگر محصولات رده بالای خود، از خمیر سیلیکن MasterGel Pro V.2 استفاده می‌کند. این خمیر سیلیکن از نظر حجم برای دو بار استفاده کفایت می‌کند. کیفیت مناسبی هم دارد، اما از آنجایی که ما روی چند سیستم این کولر را تست کردیم، متوجه شدیم با استفاده از یک خمیر سیلیکن با کیفیت‌تر، می‌توان تا 2 درجه بهبود کارایی را با این کولر تجربه کرد. بنابراین به نظر می‌رسد، کولر مستر باید در زمینه خمیر سیلیکن کار بیشتری انجام دهد. این به نفع کولر مستر است که وقتی محصولی به این خوبی تولید می‌کند، با کمک یک خمیر سیلیکن بهتر می‌تواند کارایی بالاتری را ارائه دهد و از این لحاظ جای پیشرفت بیشتری دارد.

قیمت MSRP این واتر کولر حدود 190 دلار است و اگرچه هنوز وارد بازار ایران نشده، اما می‌توان حدود قیمتی بین 7 تا 8 میلیون تومان را برای آن در نظر گرفت.

در پایان، ضمن ابراز رضایت کامل از واتر کولر MASTERLIQUID PL360 FLUX کولر مستر، از بابت تغییرات فنی در طراحی فنها، و همچنین استفاده از واتر پمپ جدید که باعث افزایش کارایی شده است، و طراحی پوشش محافظ برای اتصالات A-RGB، و همچنین طراحی فوق العاده زیبای بلاک این خنک کننده، نشان نوآوری سایت سخت افزار؛ از بابت کارایی بسیار خوبی که در تست‌ها از خود نشان داد، علی الخصوص توانایی خنک کردن 12900K، نشان پرفورمنس سایت سخت افزار، و با توجه به رضایت کلی نگارنده از پکیج کاملی که کولر مستر با این محصول ارائه کرده است، نشان منتخب سردبیر مجله سخت افزار را به آن اعطا می‌کنیم.