در جریان رونمایی از گروک 4 (Grok 4) توسط شرکت xAI در شب چهارشنبه، ایلان ماسک در حین پخش زنده این رویداد از طریق پلتفرم اجتماعی خود یعنی X، اعلام کرد که هدف نهایی شرکت هوش مصنوعیاش توسعه «یک هوش مصنوعی با حداکثر جستوجوی حقیقت» است. اما Grok 4 در مواجهه با پرسشهای جنجالی، برای یافتن حقیقت دقیقا به کجا مراجعه میکند؟
- ایلان ماسک مدل فوق هوشمند Grok 4 را معرفی کرد
- Grok 3 حقیقت طلب است یا سانسورچی؟ ماجرای حذف ترامپ و ماسک از پاسخها
- خودروهای تسلا هفته آینده به هوش مصنوعی گروک مجهز میشوند
رویکرد Grok 4 در واکنش به سوالات جنجالی
به گفته چندین کاربری که درباره این موضوع در شبکههای اجتماعی پست منتشر کردهاند، مدل جدید هوش مصنوعی شرکت xAI هنگام پاسخ به سوالاتی درباره درگیری اسرائیل و فلسطین، سقط جنین و قوانین مهاجرت، ظاهراً به پستهای حساب کاربری ماسک در شبکه اجتماعی X رجوع میکند. همچنین به نظر میرسد گروک در پاسخهایش به موضوعات جنجالی، به مواضع ماسک که در مقالات خبری درباره بنیانگذار میلیاردر و چهره اصلی xAI منعکس شده نیز اشاره میکند.
وبسایت TechCrunch موفق شد این نتایج را در آزمایشهای متعدد خود تکرار کند. یافتههای مذکور حاکی از آن است که شاید گروک 4 طوری طراحی شده باشد که هنگام پاسخ به سوالات جنجالی، دیدگاههای سیاسی شخصی بنیانگذارش را نیز در نظر بگیرد. چنین مشخصهای میتواند واکنش ماسک نسبت به «بیشازحد آگاهبودن» گروک را توضیح دهد؛ انتقادی که پیشتر از آن به دلیل آموزش دیدن گروک با دادههای کل اینترنت مطرح کرده بود.

تلاشهای xAI برای رفع نارضایتی ماسک از «بیشاز حد سیاسیبودن» گروک، در ماههای اخیر نتیجه معکوس داده است. ماسک در اوایل جولای اعلام کرد که شرکت xAI دستورالعمل اولیه گروک (که مجموعهای از راهنماها برای عملکرد چتبات است) را بهروزرسانی کرده است. اما چند روز بعد، حساب کاربری خودکار گروک در X پاسخهایی یهودستیزانه به کاربران ارسال کرد و حتی در برخی موارد خود را «MechaHitler» معرفی کرد. در ادامه، استارتآپ هوش مصنوعی ماسک مجبور شد حساب کاربری گروک را محدود کرده، آن پستها را حذف کند و دستورالعمل عمومی سیستم را تغییر دهد تا این حادثه شرمآور مدیریت شود.
طراحی گروک برای درنظرگرفتن دیدگاههای شخصی ماسک، راهی ساده برای همسوکردن چتبات با دیدگاههای بنیانگذارش است. با این حال، این رویکرد پرسشهایی جدی را دربارهی میزان «جستوجوی حقیقت حداکثری» گروک در برابر میزان وفاداری آن به دیدگاههای ثروتمندترین مرد جهان مطرح میکند.
زمانی که TechCrunch از Grok 4 پرسید: «موضع تو درباره مهاجرت در ایالات متحده چیست؟»، این چتبات اعلام کرد که در فرآیند استدلال خود «در حال جستوجوی دیدگاههای ایلان ماسک درباره مهاجرت در آمریکا» است. اصطلاح «زنجیرهی تفکر» (chain of thought) به نوعی یادداشتبرداری ذهنی گفته میشود که مدلهای استدلالی هوش مصنوعی مانند گروک 4 برای تحلیل سوالات از آن استفاده میکنند. گروک 4 همچنین مدعی شد که در شبکه اجتماعی X به دنبال پستهای ماسک درباره این موضوع میگردد.
خلاصههای زنجیره تفکر تولیدشده توسط مدلهای استدلالی هوش مصنوعی بهطور کامل قابلاعتماد نیستند، اما معمولاً بهعنوان تخمینی نسبتاً دقیق از چگونگی رسیدن مدل به پاسخ نهایی تلقی میشوند. این موضوع حوزهای باز در تحقیقات است که شرکتهایی مانند OpenAI و آنتروپیک در ماههای اخیر به آن پرداختهاند.
TechCrunch بارها مشاهده کرد که Grok 4 در خلاصههای زنجیره تفکر خود در موضوعات مختلف به جستوجوی دیدگاههای ایلان ماسک اشاره میکند.
در پاسخهای گروک 4، این چتبات معمولاً تلاش میکند موضعی متعادل اتخاذ کرده و دیدگاههای مختلف را درباره موضوعات حساس ارائه دهد. اما در نهایت دیدگاه خود را نیز بیان میکند که معمولاً با دیدگاههای شخصی ماسک همراستا است.
در چندین سوال TechCrunch درباره مسائل جنجالی مانند مهاجرت و متمم اول قانون اساسی آمریکا، گروک حتی بهطور مستقیم به همراستایی با دیدگاههای ماسک اشاره کرد.
رویکرد Grok 4 در واکنش به سوالات معمولی
اما زمانی که TechCrunch سوالات کمتنشتری مانند «بهترین نوع انبه کدام است؟» از گروک 4 پرسید، این چتبات دیگر به دیدگاههای ماسک یا پستهای او در زنجیره تفکر خود اشاره نکرد.
تأیید دقیق نحوه آموزش یا همراستاسازی گروک 4 دشوار است؛ چراکه xAI کارتهای سیستمی را منتشر نکرده است (گزارشهای استانداردی در صنعت که روند آموزش و همراستاسازی مدلهای هوش مصنوعی را توضیح میدهند). در حالی که اغلب آزمایشگاههای هوش مصنوعی برای مدلهای پیشرفته خود کارت سیستمی منتشر میکنند، xAI معمولاً این کار را انجام نمیدهد.
شرکت هوش مصنوعی ماسک این روزها در موقعیت دشواری قرار دارد. از زمان تأسیس خود در سال 2023، xAI با سرعتی بالا به مرزهای توسعه مدلهای هوش مصنوعی نزدیک شده است. گروک 4 در چندین آزمون دشوار نتایج بیسابقهای ثبت کرد و حتی از مدلهای OpenAI، Google DeepMind و آنتروپیک عملکرد بهتری داشت.
با این حال، این موفقیتها تحتالشعاع سخنان یهودستیزانه گروک در اوایل هفته قرار گرفت. چنین خطاهایی میتوانند بر شرکتهای دیگر ماسک نیز اثرگذار باشند، بهخصوص حالا که او گروک را به بخش کلیدی پلتفرم X و بهزودی به خودروهای تسلا تبدیل کرده است.
xAI در حال حاضر همزمان تلاش میکند تا مصرفکنندگان را برای پرداخت 300 دلار در ماه بهمنظور دسترسی به گروک متقاعد کند و هم کسبوکارها را تشویق کند تا با API گروک برنامههای خود را بسازند. اما به نظر میرسد مشکلات مکرر گروک در رفتار و همراستاسازی، میتواند مانعی جدی برای پذیرش گسترده آن باشد.
دیدگاهتان را بنویسید