کوالکام از تراشه اسنپدراگون X2 رونمایی کرد؛ قدرت و سرعتی فراتر از انتظار

کوالکام نسل بعدی تراشه های مخصوص PC خود را معرفی کرده است: اسنپدراگون X2. شاید در نگاه اول این خبر چندان هیجان‌انگیز به نظر نرسد، اما این تراشه‌ها همچنان به پیشرفت لپ‌تاپ‌های ویندوزی کمک می‌کنند تا بتوانند خود را با مک‌بوک‌هایی که از چیپ‌های اپل سیلیکون بهره می‌برند، هم‌تراز کنند.

سال گذشته، این شرکت با معرفی تراشه‌های اسنپدراگون X دنیای PC را شگفت‌زده کرد و سلطه طولانی‌مدت اینتل و AMD بر بازار لپ‌تاپ‌های ویندوزی را شکست. تقریباً همه تولیدکنندگان بزرگ لپ‌تاپ با این جریان همراه شدند و دستگاه‌های جدیدی با پردازنده‌های کوالکام عرضه کردند. این تحول برای اکوسیستم ویندوز ضروری بود تا بتواند بهتر با اپل رقابت کند؛ اپلی که در سال 2020 با معرفی مک‌بوک ایر مجهز به تراشه M1 طراحی اختصاصی خود را آغاز کرد و جایگاه مک‌بوک‌ها را به‌عنوان بهترین لپ‌تاپ‌های جهان تثبیت نمود.

کوالکام در طول سال 2025 از این موفقیت غیرمنتظره بهره برد و حالا زمان معرفی دنباله این مسیر فرا رسیده است. دو تراشه نخست این سری در رویداد سالانه اسنپدراگون سامیت در هاوایی معرفی شدند: X2 الیت و X2 الیت اکستریم. تراشه دوم در واقع یک پیکربندی تازه در خانواده اسنپدراگون X به شمار می‌رود که سرعت کلاک آن تا 5 گیگاهرتز افزایش یافته است.

تداوم حرکت رو به جلو

پردازنده‌های جدید از نسل سوم CPU اختصاصی Oryon بهره می‌برند که تا 18 هسته دارند؛ 6 هسته بیشتر از نسل قبلی. کوالکام ادعا می‌کند که X2 Elite Extreme نسبت به نسل پیشین، تا 39 درصد عملکرد تک‌هسته‌ای سریع‌تر و 50 درصد عملکرد چند‌هسته‌ای بهتر دارد.

با تأکید بر بهره‌وری، کوالکام همچنین اعلام کرده است که این تراشه در شرایط مصرف توان برابر، تا 75 درصد عملکرد CPU سریع‌تر نسبت به رقبا دارد. منظور از این مقایسه، بررسی دو تراشه در حالی است که مصرف انرژی آن‌ها یکسان باشد.

طبق توضیحات کوالکام، این مقایسه با پردازنده قدرتمند Intel Core Ultra 9 285H انجام شده که برای دستیابی به اوج عملکرد خود، 144 درصد انرژی بیشتری نسبت به تراشه اسنپدراگون X2 الیت اکستریم مصرف می‌کند. از دیگر ادعاهای چشمگیر کوالکام می‌توان به 49 درصد عملکرد سریع‌تر در Microsoft 365 (تست شده در Procyon Office) و دو برابر سرعت بیشتر در فشرده‌سازی فایل نسبت به Intel Core Ultra 9 288V اشاره کرد.

مزیت اصلی لپ‌تاپ‌های مجهز به اسنپدراگون X در مقایسه با دستگاه‌های اینتل یا AMD، بهره‌وری انرژی بالاتر بود. پردازنده‌های مبتنی بر ARM، مانند آنچه در گوشی‌های هوشمند و مک‌بوک‌ها دیده می‌شود، به دلیل کارایی بالا در مصرف انرژی شناخته می‌شوند که عمر باتری بیشتری به همراه دارد و در عین حال عملکرد بهتری در توان پایین ارائه می‌دهد. کوالکام می‌گوید این برتری ادامه خواهد یافت؛ به‌طوری که CPU جدید تا 43 درصد انرژی کمتری نسبت به نسل قبل مصرف می‌کند و این ویژگی هم در X2 Elite و هم در X2 Elite Extreme دیده می‌شود.

شاید هیجان‌انگیزترین بخش این تراشه مربوط به عملکرد گرافیکی آن باشد. هر دو مدل تراشه اسنپدراگون X2 الیت و X2 الیت اکستریم از معماری جدید GPU آدرنو استفاده می‌کنند. کوالکام ادعا می‌کند بهره‌وری انرژی GPU جدید 2.3 برابر بهتر شده است، بنابراین انتظار می‌رود این لپ‌تاپ‌ها در بازی‌ها و نرم‌افزارهای خلاقانه، در مواقع نیاز، عملکرد قابل‌توجهی ارائه دهند.

به گفته شرکت، نسل جدید گامی بزرگ در زمینه گیمینگ خواهد بود. در نمودارهای ارائه‌شده، نرخ فریم در بازی Hitman World of Assassination حدود 2.2 برابر و در Black Myth Wukong حدود 2.1 برابر سریع‌تر بود. البته همچنان این لپ‌تاپ‌ها تنها به گرافیک یکپارچه متکی هستند و از نظر قدرت با کارت‌های گرافیک مجزا در لپ‌تاپ‌های گیمینگ فاصله دارند.

تراشه های اسنپدراگون X2 همچنین از نمایشگرهایی با نرخ نوسازی بالاتر تا 144 هرتز و حداکثر سه مانیتور 5K خارجی پشتیبانی می‌کنند.

در نهایت، کوالکام ادعا می‌کند که NPU یا واحد پردازش عصبی جدید، توان پردازش هوش مصنوعی روی دستگاه را تا 80 TOPS (تریلیون عملیات در ثانیه) ارائه می‌دهد. تراشه‌های سری X پیش‌تر با 50 TOPS استانداردی را تعیین کرده بودند که اپل، اینتل و AMD مجبور شدند در نسل بعدی تراشه‌های خود به آن برسند. هنوز استفاده گسترده از پردازش هوش مصنوعی روی دستگاه برای کاربران عادی فراگیر نشده است، اما احتمال می‌رود افزایش قدرت باعث ترغیب توسعه‌دهندگان به ساخت تجربه‌های نوین مبتنی بر NPU شود.

کوالکام همچنان وعده «عمر باتری چندروزه» را برای این تراشه‌ها می‌دهد، اما در معرفی محصولات جدید، تمرکز اصلی بر عملکرد گذاشته شده بود. این تغییر رویکرد نسبت به بازاریابی نسل اول اسنپدراگون X محسوب می‌شود که عمر باتری را به‌عنوان نقطه قوت اصلی معرفی می‌کرد.

کدار کونداپ (Kedar Kondap)، معاون ارشد و مدیر کل بخش کامپیوتر و بازی کوالکام، تأکید کرد که لپ‌تاپ‌های X2 جایگاه خود را در زمینه عمر باتری حفظ خواهند کرد. او آمار دقیقی ارائه نکرد، اما بیان داشت که بهره‌وری بالاتر نسل سوم CPU اوریون منجر به عمر باتری طولانی‌تر نسبت به نسل قبل خواهد شد.

همان‌طور که همیشه گفته می‌شود، «اول‌بودن» مزیت دارد. این تراشه‌های نسل دوم ماه‌ها پیش از رقبا معرفی شده‌اند، در حالی که احتمالاً تا سه‌ماهه نخست سال 2026 وارد بازار نخواهد شد. این موضوع مقایسه با تراشه‌های نسل قبل را آسان‌تر می‌کند. انتظار می‌رود اینتل تراشه‌های A18 (ملقب به Panther Lake) را اواخر امسال عرضه کند. سرمایه‌گذاری 5 میلیارد دلاری انویدیا در اینتل نیز می‌تواند همه‌چیز را در دنیای کامپیوترها تغییر دهد. اپل هم ماه آینده از تراشه M5 رونمایی خواهد کرد.

تراشه جدید برای گوشی‌های هوشمند

همزمان با تراشه‌های کامپیوتری، کوالکام جزئیات بیشتری از تراشه موبایلی تازه معرفی‌شده خود، Snapdragon 8 Elite Gen 5، منتشر کرد. این تراشه هفته گذشته رونمایی شد، اما در کنفرانس اسنپدراگون سامیت اطلاعات تکمیلی درباره عملکرد آن ارائه گردید.

تنها یک هفته از عرضه آیفون‌های مجهز به A19 اپل گذشته که کوالکام مدعی شده اسنپدراگون 8 الیت نسل 5 «سریع‌ترین CPU موبایلی جهان» بوده و رکورد سرعت کلاک 4.6 گیگاهرتز را ثبت کرده است (در حالی که A19 Pro اپل سرعت 4.26 گیگاهرتز دارد).

مشابه تراشه‌های کامپیوتری، بیشترین جهش عملکردی در بخش GPU و پردازش هوش مصنوعی دیده می‌شود؛ به طوری که GPU تا 23 درصد سریع‌تر و NPU تا 37 درصد سریع‌تر شده است. شاید کمی افزایش سرعت تک‌هسته‌ای در گوشی چندان محسوس نباشد، اما GPU قدرتمندتر می‌تواند تأثیر بزرگی بر بازی‌های موبایلی بگذارد.

ویژگی مهم دیگر این تراشه‌ها پشتیبانی از یک کدک ویدیویی جدید به نام Advanced Professional Video یا APV است. این کدک تقریباً بدون افت کیفیت، با همکاری سامسونگ طراحی شده و رقیبی برای فرمت ProRes اپل محسوب می‌شود. APV در عین ارائه کیفیت بالا، فضای ذخیره‌سازی کمتری نسبت به گزینه‌های فعلی اشغال می‌کند.

کوالکام اعلام کرده است که گوشی‌های مجهز به تراشه اسنپدراگون 8 الیت نسل 5 «در روزهای آینده» وارد بازار خواهند شد. این گوشی‌ها توسط برندهایی مانند شیائومی، وان‌ پلاس، سامسونگ و آنر عرضه می‌شوند. همچنین نسخه پایه اسنپدراگون 8 نسل 5 نیز به‌طور مختصر معرفی شد، اما جزئیات زیادی درباره آن ارائه نگردید.

هوش مصنوعی، 6G و آینده اندروید

در سخنرانی اصلی کنفرانس رویداد اسنپدراگون سامیت، کریستیانو آمون، مدیرعامل کوالکام، با اشاره به استاندارد ارتباطی آینده، یعنی 6G بیشترین تشویق حضار را دریافت کرد.

اما 6G دقیقاً چیست؟ آمون توضیح داد که این نسل فقط سرعت بالاتر ندارد، بلکه می‌تواند داده‌هایی مثل تصویر، صدا یا حرکت را که از حسگرهای دستگاه‌هایی مثل گوشی و عینک هوشمند جمع می‌شوند، هم درک کند. او گفت: برای دنیایی که هوش مصنوعی باید همین داده‌ها را سریع و امن روی خود دستگاه پردازش کند، نسل جدید شبکه لازم است. به گفته او، 6G ترکیبی از اتصال ابر و دستگاه خواهد بود؛ اتصالی که مرز بین دنیای واقعی و دیجیتال را از بین می‌برد و تجربه‌هایی کاملاً تازه به وجود می‌آورد

او همچنین پیش‌بینی کرد که این تغییر چه زمانی رخ خواهد داد: ما آماده‌ایم تا در سال 2028 دستگاه‌های پیش‌تجاری را عرضه کنیم. وقتی این اتفاق بیفتد، شاهد هوش مصنوعی آگاه به زمینه در مقیاس وسیع خواهیم بود و این همه‌جا اتفاق خواهد افتاد. البته هنوز روزهای ابتدایی 6G است و احتمالاً در رویدادهایی مثل CES و MWC 2026 جزئیات بیشتری مطرح خواهد شد. با این حال، شایان ذکر است که فناوری 5G هم سال‌ها پیش از استانداردشدن تبلیغ می‌شد، نتوانست به‌طور کامل به وعده‌های بزرگ خود عمل کند.

در پایان این کنفرانس، اشاره‌ای دوباره به پروژه ادغام Chrome OS و اندروید شد؛ موضوعی که گوگل اوایل امسال به‌طور مختصر مطرح کرده بود. ریک اوسترلو (Rick Osterloh)، معاون ارشد بخش دستگاه‌ها و خدمات گوگل، روی صحنه آمد و با آمون گفتگو کرد.

اوسترلو گفت: در گذشته، همیشه تفاوت‌های زیادی میان آنچه برای PC می‌ساختیم و آنچه برای گوشی‌های هوشمند توسعه می‌دادیم وجود داشت. حالا پروژه‌ای را آغاز کرده‌ایم تا این دو را با هم ترکیب کنیم. ما در حال ساخت یک پایه فنی مشترک برای کامپیوترها و سیستم‌های محاسباتی دسکتاپ هستیم.

اگرچه او نام اندروید را به‌طور مشخص ذکر کرد، به Chrome OS اشاره‌ای نکرد و این نشان می‌دهد که پلتفرم یکپارچه جدید همچنان ریشه در اندروید خواهد داشت. او افزود: ما واقعاً از این موضوع هیجان‌زده‌ایم و فکر می‌کنیم این یک مسیر جدید برای اندروید است تا بتواند در همه دسته‌های محاسباتی به همه خدمت‌رسانی کند. آمون نیز تأکید کرد: «من این پروژه را دیده‌ام. شگفت‌انگیز است. فکر می‌کنم این دقیقاً همان تحقق چشم‌انداز همگرایی موبایل و PC است.