بررسی SSD ای دیتا ADATA XPG GAMMIX S50 LITE 1TB

شرکت Adata یکی از موفق ترین شرکت‌های عرضه کننده SSD در سطوح مختلف کاربری در بازار‌های جهانی است. این شرکت، بخصوص در رده اقتصادی محصولات مهم و قابل توجهی را به بازار عرضه کرده است. خوشبختانه سالهاست محصولات خوب این شرکت در ایران تحت ضمانت شرکت آونگ، نمایندگی انحصاری ای دیتا، عرضه می‌شوند و طرفداران بسیاری دارند. امروز در اتاق تست سخت افزار سراغ یکی از جدید ترین حافظه‌های SSD ای دیتا می‌رویم که اخیرا در بازار ایران نیز موجود شده است. اس اس دی ADATA XPG GAMMIX S50 LITE 1TB بر پایه استاندارد PCIe Gen.4 تولید شده و در این کلاس طبقه بندی می شود. با ما در این بررسی همراه باشید.

مقدمه ای در رابطه با SSD‌های PCIe Gen.4 x4

انتظار بر این است که اس اس دی‌های مبتنی بر PCIe Gen.4، در مقایسه با اس اس دی‌های مبتنی بر PCIe Gen.3، می‌بایستی دو برابر سرعت بیشتری داشته باشند. البته هنوز ما با اشباع درگاه PCIe Gen.4 فاصله داریم و هنوز جا برای توسعه و پیشرفت فن آوری اس اس دی‌ها باقی است. اما در آینده ای نچندان دور، به اس اس دی‌هایی خواهیم رسید که بتوانند به میزان 7200MB/s سرعت خوانش متوالی و حدود 7200MB/s سرعت نوشتار متوالی داشته باشند.

شرکت Adata، در کلاس SSD‌های PCIe Gen.4، محصولات رده بالایی مانند S70 دارد که هنوز دست ما به آن نرسیده است. در پایین رده اما Adata تلاش کرده تا با پایین نگاه داشتن قیمت، محصولات در دسترس تری را عرضه کند. اس اس دی مورد بررسی ما، GAMMIX S50 Lite، مجهز به کنترلر چهار کاناله SILICON MOTION SM2267EN است که از جمله اقتصادی ترین کنترلر‌های جدید درگاه PCIe Gen.4 به شمار می‌آید. این کنترلر مجهز به موتور تصحیح خطا ECC است و همچنین از سیستم کدگذاری AES-256 پشتیبانی می‌کند.

معرفی محصول و مشخصات فنی

اس اس دی XPG GAMMIX S50 LITE شرکت ای دیتا، فقط در دو ظرفیت 1 و 2 ترابایتی عرضه شده است. این اس اس دی‌ها از کنترلر SM2267EN شرکت سیلیکن موشن استفاده می‌کنند. برای حافظه NAND شرکت ای دیتا از حافظه‌های TLC شرکت اینتل استفاده کرده است.

طبق ادعای ای دیتا، طول عمر نوشتاری مدل 1 ترابایتی برابر 740 ترابایت است. این میزان طول عمر برای این مدل قابل قبول است. اگر به طور متوسط یک کاربر سالانه 40 ترابایت نوشتار بر روی این اس اس دی داشته باشد، تقریبا در تئوری 18 سال طول می‌کشد تا عمر حافظه‌های NAND آن به پایان برسد.

شرکت Adata، از سیستم کش SLC در کنار حافظه مجزای DDR4 برای کش بهره گرفته است. این حافظه کش مجهز به سیستم تصحیح خطای LDPC ECC است تا هرگز خطایی در حین ذخیره سازی اطلاعات بر روی اس اس دی صورت نپذیرد. این درایو از استاندارد‌ کدگذاری مدرن AES-256 پشتیبانی می‌کند و مدت زمان گارانتی آن در ایران 5 سال است.

جعبه اس اس دی به رنگ نارنجی است و بر روی آن اطلاعات کلی شامل سرعت READ و WRITE نوشته شده است. مدل مورد بررسی ما یک ترابایتی است که سرعت خواندن و نوشتن ترتیبی آن 3900MB/s و 3200MB/s، و همچنین سرعت خواندن و نوشتن اتفاقی آن به ترتیب 380K IOPS و 490K IOPS است. برای درک این سرعت‌ها، لازم به توضیح است که سرعت خواندن و نوشتن ترتیبی یا Sequential بیشتر کاربری‌های حرفه ای شامل رندرینگ، کامپایل فایل‌ها، تبدیل‌های ویدیویی و جابه جایی فایلها را شامل می‌شود. اما در استفاده‌ی روزمره درصد بسیار کمی ‌‌از خواندن و نوشتن‌های ترتیبی اتفاق می‌افتد. سرعت خواندن و نوشتن‌های اتفاقی یا Random که اغلب آن را با آی-آپس IOPS نشان می‌دهند مهمترین فاکتور سرعت SSD برای گیمر‌ها و کاربران عادی کامپیوتر به شمار می‌رود. این مولفه به تعداد عملیات نقل و انتقال اطلاعات ظرف یک ثانیه گفته می‌شود و بیشترین درصد عملیاتی که کاربران عادی روی سیستم انجام می‌دهند نیز شامل همین خواندن و نوشتن‌های اتفاقی می‌شود. هرچه یک SSD میزان IOPS بالاتری داشته باشد در تجربه ی دنیای واقعی کاربر سرعت بیشتری را تجربه می‌کند.

اس اس دی XPG GAMMIX S50 Lite در سایز 2280، مجهز به سینک خنک کننده نقره ای رنگ سر خود است. کیفیت سینک خوب است اما عملکرد آن در خنک سازی کنترلر، آنطور که باید و شاید بهینه نیست و در ادامه خواهید دید حتما باید مادربردی مجهز به سینک خنک کننده داشته باشید.

در پشت اس اس دی، اطلاعاتی نظیر شماره سریال و مشخصات به صورت یک برچسب چسبانده شده است.

کنترلر Silicon Motion SM2267 یکی از محصولات جدید پایین رده مبتنی بر PCIe Gen.4 x4 است. این کنترلر یک پردازنده 2 هسته ای 28 نانومتری Arm Cortex R5 درون خود دارد. اغلب کنترلر‌ها مجهز به 8 کانال ارتباطی با حافظه‌های NAND هستند، اما این کنترلر فقط چهار کانال دارد، بنابراین انتظار زیادی از پرفورمنس آن نباید داشت.

شرکت Adata برای کش اس اس دی، از یک حافظه DDR4 از برند SK Hynix استفاده کرده است. برای حافظه‌های NAND نیز از حافظه 3D TLC ساخت اینتل بهره گرفته است.

نرم افزار

شرکت Adata به همراه SSD‌های خود نرم افزار SSD Tool box را عرضه می‌کند که حاوی تنظیمات و بخش‌های مفید، از جمله به روز رسانی Firmware است. این نرم افزار می‌تواند دما و سلامت SSD را گزارش کند.

سیستم تست

بررسی کارایی

پهنای باند PCIe Gen.4 X4 برابر 7877 مگابایت در ثانیه است که هنوز هیچ اس اس دی در دنیا قادر به اشباع این پهنای باند نیست و راه درازی برای پیشرفت اس اس دی‌ها در این بخش هنوز وجود دارد. این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد که شرکت‌های تولید کننده کنترلر و حافظه‌های NAND هنوز در ابتدای راه توسعه اس اس دی‌های PCIe Gen.4 قرار دارند.

سرعت خواندن متوالی اس اس دی ADATA XPG GAMMIX S50 LITE 1TB برابر 3900 مگابایت در ثانیه است. برای سرعت نوشتار نیز این اس اس دی تا 3200 مگابایت در ثانیه سرعت دارد. این سرعت تقریبا کف سرعت درگاه PCIe Gen.4 است. حین انجام تست‌ها دمای اس اس دی بدون استفاده از سینک مادربرد، به طور متوسط بالای 70 درجه ثبت گردید. در چنین دمایی کنترلر بشدت Throttle کرده و سرعت اس اس دی را پایین آورد. به همین خاطر ناچار شدیم حتما از سینک خنک کننده برای پایین آوردن دمای SSD استفاده کنیم. خوشبختانه مادربرد Asus ROG Z590 Maximus XIII Hero مجهز به سینک خنک کننده قدرتمندی بود و به لطف آن، دمای کاری این SSD تا 20 درجه کاهش پیدا کرد، سپس توانستیم تست‌ها را با حدود دمای 51 درجه با موفقیت به پایان ببریم.

نرم افزار Anvil یکی از بنچ مارکهای محبوب اس اس دی است. این تست یکی از بهترین ابزار‌ها برای سنجش سرعت و توانایی SSD است که می‌تواند انواع سناریو‌های کاربری را بر روی اس اس دی بررسی کند و سرعت درایو را اندازه گیری کند. در این نرم افزار از حاصل جمع امتیاز خوانش و نوشتار، نتیجه Total Score بدست می‌آید. این درایو علی رغم سرعت پایین خواندن متوالی، به دلیل سرعت بالای نوشتار اتفاقی، امتیاز قابل قبولی را در بخش نوشتار به خود اختصاص داد.

همانطور که مشاهده می‌کنید، امتیاز سرعت خواندن اس اس دی ADATA XPG GAMMIX S50 LITE 1TB مشابه اس اس دی‌های پر سرعت PCIe Gen.3 است و نه مدلهای PCIe Gen.4، اما در بخش نوشتار، امتیاز بدست آمد خوب ارزیابی می شود و بدین ترتیب، در این بنچمارک، این اس اس دی در مقام دوم جدول Anvil ما قرار گرفت.

در نرم افزار محبوب Crystal Disk Mark سرعت در بخش خوانش ترتیبی تقریبا لب مرز سرعت اسمی‌‌و در بخش نوشتار به کمی ‌بیش از سرعت اسمی‌‌درایو رسیدیم. (ردیف اول).

کسب مقام سوم این SSD در این تست، به لطف سرعت بالای نوشتار ترتیبی آن بدست آمده است.

تست توانایی اس اس دی ADATA XPG GAMMIX S50 LITE 1TB در نرم افزار ATTO Disk Benchmark را یک بار بدون کمک سینک مادربرد و یک بار با کمک سینک مادربرد ثبت کردیم. در سمت چپ، بدون سینک، دمای درایو به بالای 71 درجه رسید و مشاهده می‌کنید سرعت خواندن و نوشتن درایو بشدت افت کرده است. در سمت راست، تست مجدد با سینک خنک کننده مادربرد تکرار شده و عملکردی با ثبات و خوب را از این SSD شاهد بودیم و می توان گفت در دمای مناسب سرعت اس اس دی به سرعت اسمی خود نزدیک می شود.

خوش بختانه، در تست نرم افزار AS SSD، این حافظه بد ظاهر نشد و توانست به نسبت امتیازات خوبی کسب کند. البته تست AS SSD چندان دقیق نیست، و تقریبا از جمع بنچ مارکهای رسمی‌‌‌ تست درایو‌های ذخیره سازی خارج شده است، اما بخشی از آن به نام Compression Benchmark، همچنان  می‌تواند یک تست جالب برای درایو‌های اس اس دی باشد. در این بخش، هر چه گرافهای بدست آمده بدون نوسان تر باشند، نشان از عملکرد مطلوب تر و با ثبات تر اس اس دی دارد. نتیجه به دست آمده از تست این حافظه، گراف سبز رنگ مربوط به سرعت خوانش به صورت پایدار (خط صاف) است اما گراف قرمز رنگ مربوط به نوشتار است در فقط یک مرتبه نوسان و کاهش شدید داشته است.

نرم افزار AJA System تست سرعت تبدیل ویدیوی بر روی اس اس دی را بر اساس فریم در ثانیه اندازه گیری می‌کند که نتیجه فوق در آن رقم خورد.

در پایان به سراغ بنچ مارک داخل نرم افزار Samsung Magician می‌رویم تا سرعت خوانش و نوشتار اتفاقی را ثبت کنیم.

از نظر سرعت اتفاقی، اس اس دی ADATA XPG GAMMIX S50 LITE 1TB نتیجه ای کمتر از میزان سرعت اسمی‌خود داشته است. اما سرعت آن همچنان نسبت به درایو‌های یک پله قوی تر از خود، قابل قبول است. به لطف سرعت خواندن بالا، این درایو توانست در مرتبه دوم جدول ما قرار گیرد. ناگفته نماند، این سرعت در عملکرد گیمینگ، اداری، و عملکرد روزانه سیستم نقش مهمی‌‌ایفا می‌کند.

از آنجایی که SSD‌ها در عملکرد گیمینگ، در بخش لود مراحل بازی نقش ایفا می‌کنند، برای درایو‌های PCIe Gen.4 ما تست سرعت لود مراحل بازی در Final Fantasy را انجام دادیم. خوشبختانه درایو ADATA XPG GAMMIX S50 LITE 1TB عملکرد و سرعت خوبی را در لود مراحل در بازی از خود نشان داد و در صدر جدول تست Gaming ما قرار گرفت.

نتیجه گیری

حافظه ADATA XPG GAMMIX S50 LITE 1TB در رده کاربری Entry Level درایو های PCIe Gen.4 قرار دارد، و بازار هدف آن بیشتر گیمر‌ها است. بخصوص دوستانی که حجم زیادی بازی دارند که می‌خواهند در درایو C قرار دهند و نهایت لذت را از داشتن یک حافظه پر سرعت ببرند.

در بررسی ما، اگر اس اس دی بدون سینک خنک کننده مادربرد مورد استفاده قرار گیرد، ممکن است تحت فشار، حرارت آن افزایش یافته و باعث افت کارایی شود، اما استفاده از آن به همراه سینک خنک کننده مادربرد، سرعت و کارایی مناسبی را خواهد داشت و می توان از حداکثر توانایی آن لذت برد. به همین جهت، این اس اس دی را برای کاربری‌های سنگین و رندرینگ پیشنهاد نمی کنیم مگر آنکه حتما مادربرد شما مجهز به سینک خنک کننده M.2 باشد تا کنترلر اس اس دی Throttle نکند و بتوانید از نهایت سرعت آن استفاده کنید.

از نظر قیمتی این اس اس دی در بازار ایران به قیمت حدودی 5.600.000 تومان عرضه می‌گردد. هر چند قیمت کلی اس اس دی ها در ایران کمی‌ بالاست و برای یک اس اس دی در این کلاس کمی زیاد است، اما امید آن می‌رود که با کاهش قیمت دلار و افزایش تنوع درایو‌های یک ترابایتی در این کلاس، قیمت آن متعادل‌تر گردد. البته امیدواری ما به کاهش قیمت این اس اس دی مشروط بر این است که اوضاع دلار از اینی که الان هست وخیمتر نشود.

به کلیه گیمر‌هایی که غیر از بازی، کار سنگین با سیستم انجام نمی‌دهند، و مادربرد آنها مجهز به سینک خنک کننده M.2 است، و دنبال یک اس اس دی M.2 با حجم بالا می‌گردند، خرید این مدل را پیشنهاد می کنیم.